Nieporozumienia, których moglibyśmy uniknąć, potrafią dotkliwie uprzykrzać życie. Mogą dotyczyć drobiazgów, ale także i spraw większych, które są dla nas ważne. Każdy z pewnością nie raz był w sytuacji, kiedy sądził, że wyraża się zrozumiale i osiąga zamierzony efekt, a po czasie dowiadywał się, że jego słowa zostały odebrane inaczej niż zakładał. Albo kiedy sądziliśmy, że sprawa została omówiona, ustalenia zawarte, a nagle okazywało się, że druga strona zinterpretowała porozumienie w odmienny sposób. Efekty takiego zjawiska mogą być bardzo zróżnicowane – od śmiechu i żartów, poprzez kłótnie i obrazy, dochodząc nawet do większych kryzysów, kiedy niefortunna interpretacja wyzwoli łańcuch ocen i decyzji.

Czy możemy w przyjazny i prosty sposób spróbować uniknąć nieporozumień wynikających z błędnego zrozumienia rozmówcy? Dobrą informacją jest, że tak. Używając parafrazy, czyli powtarzając, swoimi słowami, jak rozumiemy odebrany komunikat. Tworzymy w ten sposób przestrzeń, w której obie strony mając poczucie bezpieczeństwa, mogą spokojnie wymieniać się informacjami. Parafraza nie ocenia, nie jest sarkastyczna czy ironiczna, nie służy do kpienia czy zadawania ciosów. Jest narzędziem, które ma służyć wyłącznie osiągnięciu porozumienia. Kiedy rozmawiamy z kimś i nagle, to co słyszymy, kompletnie nas zaskakuje, nie pasuje do tej osoby albo dotyka naszych najgorszych obaw, warto dopytać, czy dobrze zrozumieliśmy. Potraktować nasz dyskomfort jako dzwonek alarmowy. Postarać się nie działać pod wpływem emocji i nie zakładać, że nasz pierwszy odbiór jest tym jedynym i właściwym. Pozostawić drugiej stronie miejsce na potwierdzenie, czy o to jej chodziło – to przecież on/ona jest nadawcą. Wie LEPIEJ od nas, co chce przekazać. Szczególnie zachęcam do korzystania z parafrazy przy omawianiu tematów trudnych, które wyzwalają w nas dużo emocji, których się obawiamy. Dlaczego? Bo przy ich omawianiu najłatwiej korzystamy z głęboko ukrytych przekonań, które wytworzyliśmy w trakcie dorastania i życia, a które wpływają na to, jak interpretujemy świat, reagujemy.

Początkowo może wydawać się, że parafraza brzmi sztucznie – i pewnie tak będzie. Ale po pierwsze, liczy się efekt, a po drugie, z czasem nauczymy się korzystać z niej w sposób naturalny. Intuicyjny.

Parafrazować można rozpoczynając od:

„Jeżeli dobrze cię rozumiem, to…” „Pozwól, że się upewnię, czy dobrze zrozumiałam…” „Ok, czyli rozumiem, że…”

Przykładowa rozmowa (przejaskrawiona na potrzeby przykładu):

Anna: W weekend pracuję. Nie możemy iść do kina. (w domyśle – na wybrany wcześniej seans). Beata: Jak zwykle. Wiedziałam! Kiedy wreszcie będziesz miała więcej czasu. (B jest zła, bo wg niej A za dużo pracuje i często odwołuje ich wspólne plany). Anna: Oczywiście, bo wymyślam sobie to sama. Tobie na złość. Teraz się obraź i zrób z siebie ofiarę.

Rozmowa z wykorzystaniem parafrazy:

Anna: W weekend pracuję. Nie możemy iść do kina. (w domyśle – na wybrany wcześniej seans) Beata: Ok, czyli rozumiem, że nie możemy iść do kina w weekend, bo nie masz wcale czasu, tak? (robi trzy głębokie wdechy). Anna: Nie, nie. Po prostu nie mogę o 13, na ten seans. Jestem wolna od 17.

Ważne, aby w miejscu wielokropka wstawić to, jak zrozumieliśmy komunikat drugiej strony, ale postarać się NIE ubierać go w swoje emocje, uogólnienia. Nie atakować. Stworzyć miejsce na odpowiedź. Czy to łatwe? Nie. Jednak z każdym kolejnym użyciem i każdym kolejnym sukcesem (porozumieniem), będzie łatwiej. Dla ułatwienia można wprost powiedzieć, że będzie się teraz chciało zastosować parafrazę, która jest narzędziem komunikacyjnym i że robi się to po raz pierwszy, więc czuje się niepewność. Jeśli powiemy to głośno, przestaniemy się tym stresować. Nie będzie to „coś tu kombinuję, boże, jak się pomylę, będzie wstyd”, „nie wie, o co mi chodzi, kiedy tak dukam”. Będzie to wspólna praca nad osiągnięciem porozumienia! Porozumienia, które jest ważne dla obu stron.

Jeżeli macie jakieś konkretne sytuacje, które chcielibyście omówić. Przećwiczyć parafrazowanie. Dowiedzieć się, czy można było z niego skorzystać. Zapraszam do kontaktu :)